Các nhà nghiên cứu lịch sử thế giới về Việt Nam đều có chung nhận xét: Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, cùng chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, là những mốc son chói sáng của Việt Nam trong thế kỷ 20 đầy bão táp. Theo gương Việt Nam, các dân tộc bị áp bức ở các nước thuộc địa và phụ thuộc châu Á, châu Phi, châu Mỹ la-tinh đã nối tiếp nhau vùng lên giành lại độc lập dân tộc, thoát khỏi nanh vuốt của chủ nghĩa thực dân cũ và chủ nghĩa thực dân mới. Bài học có tính thời đại của Điện Biên Phủ là một dân tộc dù nhỏ phải đối đầu với lực lượng của thực dân, đế quốc mạnh gấp trăm lần, nhưng khi họ đoàn kết một lòng, đi theo một đường lối chính trị và quân sự đúng đắn, đã giành chiến thắng vẻ vang!
Nhận định nói trên của các sử gia đều dựa trên căn cứ thực tiễn và khoa học. Chính vị tướng Na-va, người chỉ huy quân sự của Pháp lúc bấy giờ, khi về hưu có thời gian khảo cứu các nguồn tư liệu nhiều chiều về Điện Biên Phủ, đã chua chát thừa nhận rằng, đội quân viễn chinh của ông đã bị lực lượng Việt Minh với chân trần, chí thép đánh gục ở lòng chảo Mường Thanh, nơi mà ông tự cho là “bất khả xâm phạm”(!). Nhưng Na-va đã sửng sốt khi phát hiện Việt Minh đã huy động hàng vạn xe đạp thồ xanh lá ngụy trang, nườm nượp vượt suối, sông, đèo dốc để tiếp tế kịp thời lương thực, thuốc men, đạn dược... cho bộ đội Việt Nam. Sau này, được xem lại những thước phim ghi lại hình ảnh kéo pháo vào, kéo pháo ra của bộ đội ta; hàng nghìn phụ nữ gánh gạo bằng đôi vai vượt núi băng rừng; hàng nghìn dân công đắp đường qua suối, cùng công binh đào hầm tiếp cận chiến trường..., Na-va mới thức tỉnh một điều mới lạ rằng, trong sức mạnh ấy, có sự đóng góp quan trọng của hàng chục triệu nông dân ở hậu phương rộng lớn. Từ thực trạng đó, Na-va phải thú nhận rằng, chính ông và quân đội Pháp do chủ quan, khinh suất nên đã chuốc từ bị động này sang bị động khác; và quân đội Pháp đã thua trước sức mạnh tổng hợp ấy của Việt Nam là điều không thể tránh!
Các nhà nghiên cứu quốc tế còn nhấn mạnh những nhân tố chiều sâu của Chiến thắng Điện Biên Phủ là đường lối chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện; là nghệ thuật quân sự độc đáo mang bản sắc Việt Nam; là ý chí của một dân tộc: “thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Chúng ta có quyền tự hào chính đáng về lòng yêu nước, về truyền thống quật cường chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam từ hàng nghìn năm trước, đã làm bừng sáng hào khí Điện Biên Phủ, tiếp nối “hào khí Đông A” - cội nguồn dẫn tới Đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Mang khí phách Điện Biên Phủ và ý chí “thần tốc, quyết chiến, quyết thắng” của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, cả dân tộc ta chung lòng chung sức vượt lên mọi khó khăn, thử thách của thời kỳ mới, tận dụng triệt để vận hội, cơ may, tạo nên những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới, hội nhập do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo trong gần 30 năm qua. Hào khí Điện Biên Phủ đã và đang là động lực tinh thần to lớn, cổ vũ chúng ta vững vàng đi tiếp chặng đường lịch sử, làm nên những “Điện Biên Phủ” mới trong tiến trình đưa nước ta trở thành nước công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại vào năm 2020.