Chinh phục vùng đất cằn

Không khỏi ngỡ ngàng khi được ngắm trọn vườn bưởi chi chít quả đang vào mùa thu hoạch của hộ gia đình ông Đặng Văn Nhân, 65 tuổi (thôn Đông Sơn, xã Hòa Ninh, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng). Người dân, du khách, khi biết được thương hiệu bưởi da xanh Hòa Ninh, đã tìm đến vườn nhà ông Nhân để tham quan, mua và thưởng thức bưởi.

Hơn mười năm trước, không ai có thể nghĩ và tin đất và thổ nhưỡng nơi này phù hợp để trồng các loại cây ăn quả lâu năm, hoa, rau sạch hay các loại rau, củ, quả khác. Người dân sống dưới chân núi Bà Nà phần lớn theo nghề trồng cây keo lai và đất rừng ở đây cũng chỉ có loài cây keo lai phát triển. Sự thay đổi của quê hương Hòa Ninh hôm nay, có sự góp sức không nhỏ của chính quyền địa phương khi tìm được phương án phát triển kinh tế cho người dân, gắn kết chặt chẽ với chương trình xây dựng nông thôn mới.

Theo lời ông Nhân, trước đây, mảnh đất vườn gia đình ông quanh năm chỉ trồng ít rau củ theo mùa nhưng phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Năm 2005, ông đặt quyết tâm chinh phục “vùng đất khát” bằng việc trồng bưởi - cây bưởi gốc đầu tiên như một cơ duyên bởi ông tìm thấy trong khu vườn tuổi thơ của mình. Ông đầu tư công sức, học hỏi kỹ thuật để tách chiết giống bưởi và cải tạo toàn bộ diện tích hơn 5.000 m2 để trồng 100 gốc bưởi. Thấy được hiệu quả của việc trồng bưởi, ông bàn bạc với anh em trong gia đình dành toàn bộ diện tích vườn nhà trồng bưởi.

Đưa chúng tôi ra thăm vườn, dưới những gốc bưởi tỏa bóng mát rượi và chi chít quả, ông Nhân một lần nữa khẳng định về hiệu quả kinh tế mà vườn bưởi rộng 2,5 ha với hơn 300 gốc của mấy anh em trong gia đình ông. Nhờ thu nhập từ bưởi mà gia đình ông dần ổn định cuộc sống, mua được xe ô-tô bảy chỗ, điều mà trước đây ông chưa bao giờ dám nghĩ tới. Mục đích xa hơn của ông là khi khu vực trồng bưởi mở rộng dưới chân núi Bà Nà trở thành vùng chuyên canh bưởi, ông cùng với người dân nơi đây sẽ xây dựng bưởi da xanh Hòa Ninh thành thương hiệu bưởi đặc biệt của Đà Nẵng.

“Mấy năm trở lại đây ít bão, lũ, vườn bưởi phát triển ổn định và có sức chống chịu cao so thời tiết khí hậu khắc nghiệt của khu vực miền trung. Từ sức chống chịu đó, có thể khẳng định, vùng đất cằn khô khát này rất hợp với bưởi. Thời gian đầu rất mất công để chăm sóc vườn bưởi, nhưng khi bưởi ra hoa và cho quả mùa đầu tiên, là có thể yên tâm. Đến hôm nay, nhìn mảnh vườn khô cằn ngày trước giờ phủ xanh sắc bưởi, tôi rất mừng. Hiệu quả kinh tế từ vườn bưởi mang lại khá cao và ổn định”, ông Nhân cho hay.

Mùa quả ngọt đầu tiên là niềm hạnh phúc vô bờ đối với gia đình ông Nhân. Thành công từ những cây bưởi vườn nhà ông Nhân cũng đã giúp nhiều hộ gia đình trong thôn, xã mạnh dạn cải tạo vườn tạp để trồng, chăm sóc bưởi. Giấc mơ đổi đời của người nông dân đang thành hiện thực và vị ngọt của bưởi da xanh Hòa Ninh trên mảnh đất này là minh chứng cụ thể, rõ ràng nhất.

Không chỉ trồng bưởi, ông Nhân còn tự mày mò kỹ thuật để tách chiết ươm giống bưởi cung ứng cho bà con nông dân trong xã. Hiện nhiều hộ kinh doanh, thương lái buôn bán hàng trái cây ở các chợ Đà Nẵng đến tận vườn ông Nhân cũng như nhiều hộ gia đình trong xã để thu, mua bưởi với mức giá từ 18-20 nghìn đồng/kg. Riêng trong vườn bưởi gia đình, ông Nhân dành hẳn một khoảng không gian để tiếp đón người dân, du khách khi họ đến thăm và mua bưởi tại vườn.

Vài năm trở lại đây, hàng nghìn tấn bưởi da xanh Hòa Ninh đã đến tay người tiêu dùng. Bưởi sạch, ngọt và đặc biệt đây là loại da xanh, vỏ mỏng, ruột đỏ rất mọng nước, ăn có vị ngọt tan đầu lưỡi và vị thanh mát độc đáo khó lẫn với các loại bưởi khác.

Vườn bưởi da xanh của ông Đặng Văn Nhân.

Xây dựng vùng bưởi chuyên canh

Hiện nay, xã Hòa Ninh là địa phương có diện tích trồng bưởi da xanh lớn phù hợp, có hiệu quả của TP Đà Nẵng. Năm 2015, UBND xã Hòa Ninh xây dựng Đề án Trồng nhân rộng phát triển mô hình trồng bưởi ở Hòa Ninh. Hiện tại, trên địa bàn xã có hơn 100 hộ trồng bưởi, với diện tích hơn 20 ha, trong đó có khoảng 3 ha bưởi chuyên canh mang lại hiệu quả kinh tế rất cao, tập trung tại thôn Đông Sơn. Để tạo sản phẩm đặc trưng của địa phương, xã Hòa Ninh đã xây dựng Dự án chuyên canh và tạo thương hiệu Bưởi Hòa Ninh.

Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Ninh Lê Thị Chinh cho biết: Từ sự thành công của mô hình điểm gia đình ông Nhân, năm 2017, cùng với chương trình xây dựng nông thôn mới, hơn 100 hộ dân xã Hòa Ninh đã chọn cải tạo vườn tạp để trồng bưởi. Hiện nay, huyện Hòa Vang đang tiếp nhận dự án của Bộ Khoa học và Công nghệ về nhân rộng diện tích trồng bưởi trên địa bàn xã Hòa Ninh lên 10 ha theo chương trình hỗ trợ phát triển nông thôn miền núi với tổng kinh phí bảy tỷ đồng. Các hộ đăng ký trồng bưởi được tập huấn về tiêu chuẩn, chất lượng cơ bản, hướng dẫn biện pháp, quy trình chăm sóc. Trong tương lai gần, vùng đất cằn dưới chân núi Bà Nà này sẽ là vùng chuyên canh bưởi bền vững, hiệu quả.

Mô hình trồng bưởi da xanh với mức lãi thu về khoảng 100 triệu đồng/năm của gia đình ông Đặng Văn Nhân đang trở thành mục tiêu hướng tới của các hộ nông dân trong khu vực. Cây bưởi ngày một khẳng định là loại cây phù hợp để phát triển ở vùng đất này. Và khi dự án mở rộng mô hình bưởi da xanh Hòa Ninh được triển khai, chắc chắn cả vùng đất cằn sẽ hồi sinh.

Xây dựng nông thôn mới, mục tiêu đầu tiên là mang lại cuộc sống ổn định cho người dân, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Sự quan tâm kịp thời của chính quyền địa phương trong hỗ trợ cơ chế, kêu gọi nguồn vốn và hỗ trợ nông dân về kỹ thuật cao sẽ góp phần mang lại sự phát triển bền vững cho mô hình này. Nông dân Đà Nẵng đang từng bước chạm ngõ công nghệ cao, công nghiệp 4.0 từ những bước đi vững chắc đầu tiên.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Đà Nẵng tiến hành khảo sát ban đầu và xác nhận Đà Nẵng có 41 sản phẩm có tiềm năng, lợi thế, thuộc sáu nhóm, trong đó có bưởi da xanh Hòa Ninh là sản phẩm đặc thù. Bưởi ngọt mọng nước được chăm sóc bằng cả mồ hôi, sự đam mê và nỗ lực thay đổi cuộc đời của những người dân quê chân chất… Đây là mô hình kinh tế thoát nghèo bền vững mà người nông dân nơi đây đặt nhiều kỳ vọng.