Nhiều khu tái định cư không có dân về ở
Trước đó, Báo Sài Gòn Giải Phóng đã đưa tin về việc “Trường Mầm non Ninh Thọ - Điểm khu tái định cư Ngọc Sơn bị bỏ hoang do không đảm bảo an ninh trật tự”, theo tìm hiểu của phóng viên, ngoài các hạ tầng tại khu tái định cư (TĐC) Ngọc Sơn bị bỏ hoang, thì trên địa bàn xã Ninh Thọ còn 2 khu TĐC cũng rơi vào tình trạng tương tự.
Khu TĐC Ninh Thủy (thuộc xã Ninh Thọ) do UBND TX Ninh Hòa làm chủ đầu tư, rộng gần 35ha với tổng mức đầu tư gần 427 tỷ đồng, được xây dựng từ năm 2009 để đón dân thôn Ninh Yểng (xã Ninh Phước, TX Ninh Hòa), nhường đất cho dự án Trung tâm Điện lực Vân Phong I, II, III vào ở.
Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, chỉ mới có hơn 10 hộ dân chuyển về đây sinh sống. Một trường tiểu học bị bỏ hoang, các cửa chính, cửa sổ đều bị tháo dỡ; phần la phông ở tầng 2 gần như không còn, xung quanh trường học, cây cối mọc um tùm không có người chăm sóc.
Ông Trần Văn Hương, người dân làng Ninh Yểng đã chuyển về đây sống từ 14 năm trước cho biết: “Sống ở đây phải cửa đóng then cài, vì đất rộng nhưng người lại thưa, không đảm bảo an ninh trật tự. Thời gian đầu các hộ ở đây bị mất cắp nhiều. Bên trường học bị bỏ hoang nhiều năm nay, một số người vào trường tháo dỡ những vật dụng có thể bán được”.
Cách khu TĐC Ninh Thủy là khu TĐC Xóm Quán rộng hơn 50ha, do Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Phong tỉnh Khánh Hoà làm chủ đầu tư, khởi công hơn chục năm trước với tổng mức đầu tư trên 392 tỷ đồng.
Đây là nơi bố trí cho các hộ dân tại 3 thôn Mỹ Giang, Ninh Yển và Ninh Tịnh thuộc xã Ninh Phước do ảnh hưởng của dự án công nghiệp tại khu vực Nam Vân Phong.
Từ năm 2015 đến 2020, UBND TX Ninh Hòa đã nhận bàn giao các hạng mục công trình khu TĐC Xóm Quán như: điện chiếu sáng; san nền, đường giao thông, hệ thống thoát nước mưa, nước thải (chưa bao gồm trạm xử lý) và cấp nước; cầu cảng, cây xanh; nhà trẻ - mẫu giáo,… từ Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Phong.
Tuy nhiên, do số lượng các hộ dân sinh sống tại khu TĐC chưa tới 10 hộ nên hệ thống điện chiếu sáng công cộng chưa được mở. Hiện có một số vị trí xuống cấp nghiêm trọng do không được sử dụng.
Ngoài ra, nhà trẻ, mẫu giáo và trụ sở quản lý, thời điểm nhận bàn giao năm 2020 đến tháng 6-2023 do không đủ kinh phí duy trì hệ thống, thuê bảo vệ dẫn đến một số hạng mục như cửa, ổ khóa bị hư hỏng, mối mọt; sơn tường bong tróc, trần thấm dột; hệ thống đèn quạt, phòng cháy chữa cháy… không sử dụng nên bị xuống cấp, hư hỏng, mất cắp.
Giải bài toán đất canh tác cho các hộ dân tái định cư
Theo lãnh đạo UBND xã Ninh Thọ, nguyên nhân người dân chưa muốn vào các khu TĐC là vì không có đất để canh tác, trồng trọt. Người dân được bố trí tái định cư đa phần là người làm nông hoặc sống nhờ biển, khi chuyển về các khu TĐC nhưng lại không có đất canh tác thì các hộ này phải đi nơi khác để mưu sinh.
Anh Nguyễn Chí Quốc, sống tại khu TĐC Xóm Quán cho biết: “Có nhiều hộ dân cũng đã chuyển về đây rồi, tuy nhiên, ở một thời gian vì xa nơi làm việc, lại không có đất để trồng trọt nên họ chuyển đi nơi khác sinh sống. Những người còn ở lại là do sống bằng nghề kinh doanh, dịch vụ hoặc người già có con cháu ở xa chuyển tiền về”.
Theo UBND TX Ninh Hòa, sẽ bố trí nguồn kinh phí để thực hiện công tác quản lý, bảo vệ tài sản và vận hành các hạng mục công trình thuộc dự án cơ sở hạ tầng tại các khu TĐC. Ngoài ra, UBND TX Ninh Hòa sẽ gấp rút thực hiện xong khu tái định canh Chánh Thanh rộng 20ha, để có nơi người dân canh tác, ổn định cuộc sống.