Thay sách và nỗi lo thiếu sách

Từ năm học 2020-2021, sách giáo khoa lớp 1 theo Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 bắt đầu được sử dụng trên toàn quốc. Việc thay sách giáo khoa theo chương trình mới được thực hiện cuốn chiếu.

Như vậy, có thể hiểu trong quá trình thay sách giáo khoa thì việc phát hành sách cũng có sự thay đổi và được chia thành hai nhóm, gồm: sách giáo khoa hiện hành (theo chương trình cũ) được in tái bản và phát hành sớm vì sử dụng thống nhất toàn quốc; và sách giáo khoa (theo chương trình 2018) sẽ được thay cuốn chiếu, thời gian phát hành chậm hơn do các đơn vị xuất bản phải đợi thông tin từ kết quả lựa chọn sách ở các tỉnh/thành.

Đến năm học 2023-2024, những bộ sách giáo khoa hiện hành lớp 5, 9, 12 vẫn được sử dụng. Song song với đó là sách giáo khoa các lớp 4,8,11 bước vào vòng đời đầu tiên của mình. Trong quá trình thay sách giáo khoa, phụ huynh và học sinh có thể phát sinh tâm lý lo lắng về tình trạng thiếu sách có thể xảy ra.

Sách giáo khoa 4, 8, 11 đã được bày bán tại các cửa hàng trên khu vực TP Hồ Chí Minh.

Theo ghi nhận tại hệ thống các cửa hàng sách và đồ dùng giáo dục lớn tại Hà Nội và nhiều tỉnh thành, từ tháng 5/2023, sách giáo khoa các lớp 1,2,3,5,6,7,9,10,12 đã được bày bán đầy đủ trên các giá kệ. Tuy nhiên, dư luận vẫn băn khoăn, thấp thỏm về tình hình phát hành sách giáo khoa lớp 4, 8, 11 bởi đây là nhóm lớp sẽ được thay sách chính thức từ năm học 2023-2024.

Tại Nhà sách Cần Thơ (TP Cần Thơ), chị Huyền Linh đưa con gái đang chuẩn bị vào lớp 4 đến tìm mua sách giáo khoa theo bảng danh mục nhà trường cung cấp và hai mẹ con đã tìm được đầy đủ sách giáo khoa tại đây.

Anh Phan Văn Thuận đại diện một hiệu sách tại TP Cần Thơ cho biết: “Tại cửa hàng của chúng tôi, hiện đã có đầy đủ sách giáo khoa lớp 4, 8,11. Các sách giáo khoa tái bản chúng tôi cũng đã có đầy đủ để phục vụ quý thầy cô, quý phụ huynh và các em học sinh”.

Tương tự, tại TP Hồ Chí Minh, dù là ngày thường, các bậc phụ huynh và học sinh cũng tìm đến cửa hàng Sách giáo dục để mua sách. Qua quan sát, khách hàng đều tìm mua được đầy đủ các sách giáo khoa mình cần.

Phụ huynh đang tìm mua sách giáo khoa Tiếng Anh mới theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Công tác phát hành sách giáo khoa phục vụ năm học mới không chỉ dừng ở các cửa hàng bán lẻ tại các thành phố lớn, vùng đồng bằng mà còn phải phát hành đến tận tay học sinh ở những vùng sâu, vùng xa.

Ông Nguyễn Minh Hải, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Sách và Thiết bị trường học Hòa Bình chia sẻ: “Hòa Bình có 10 huyện với đặc thù là tỉnh miền núi, trong đó có 5 huyện vùng cao, đặc biệt khó khăn. Vì vậy, vấn đề vận chuyển sách đến từng trường, từng học sinh gặp nhiều khó khăn và tốn kém. Có những huyện phải qua nhiều lần vận chuyển bằng nhiều phương thức khác nhau (kể cả ngựa thồ) thì sách mới đến được tận tay các cháu học sinh”.

Tại nhiều tỉnh thành khác, nhất là những nơi có đặc thù miền núi, hải đảo, việc vận chuyển, phát hành sách giáo dục đến được tay học sinh trước ngày khai giảng đòi hỏi nỗ lực lớn của các nhà xuất bản và các đơn vị phát hành.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đảm bảo cung ứng sách giáo khoa

PGS.TS Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản (nhà xuất bảnhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có gặp một số khó khăn.

“Đến nay, chúng tôi đã nhận được kết quả lựa chọn sách giáo khoa các lớp 4, 8, 11 từ 15/63 tỉnh thành”, ông Tùng nêu, cho biết việc các tỉnh/thành gửi kết quả lựa chọn sách các khối lớp 4,8 và 11 khẩn trương hơn sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ in và phát hành.

Để sớm có sách giáo khoa phục vụ phát hành, nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã bám sát, nắm bắt thông tin từ các địa phương để xây dựng kế hoạch dự kiến nhằm tổ chức in sớm, đồng thời liên tục cập nhật thông tin để điều chỉnh, bổ sung đáp ứng nhu cầu của địa phương.

Theo đại diện nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, cơ quan này cũng đã xây dựng kế hoạch in dự kiến 51,41 triệu bản và tổ chức mua sắm dịch vụ in rộng rãi theo quy định, kết hợp với các phương thức in khác để huy động tối đa năng lực của các nhà in trong cả nước nhằm có đủ sách phục vụ học sinh.

Từ nhiều tháng qua, nhà xuất bản đã và đang phối hợp chặt chẽ cùng các nhà in đẩy nhanh tiến độ, tổ chức công nhân làm tăng ca, thêm giờ. Giai đoạn thiếu điện cao điểm cuối tháng 6, một số nhà in bị cắt điện luân phiên, nhà xuất bản đã triển khai các giải pháp bổ sung nhằm đảm bảo sẽ cung ứng đầy đủ sách giáo khoa trước khai giảng năm học mới, gồm: Huy động công nhân tập trung thực hiện các phần việc không sử dụng máy móc trong thời gian cắt điện; Bám sát tiến độ in nhập kho từng ngày, cử cán bộ bám trụ tại nhà in để giám sát, đẩy nhanh tiến độ in nhập kho; Ưu tiên: in sách giáo khoa trước / sách bài tập, sách giáo viên sau; in sách tập 1 trước / sách tập 2 sau.

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Tùng, tính đến ngày 30/7/2023, nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thực hiện công tác in, nhập kho sách giáo khoa các khối lớp cụ thể như sau:

- Đối với sách giáo khoa các lớp 5, 9, 12 (theo Chương trình 2000) đã hoàn thành in và nhập kho 100% kế hoạch tương ứng 24,7 triệu bản;

- Sách giáo khoa các lớp 1, 2, 3, 6, 7, 10 (theo Chương trình 2018) đã hoàn thành in và nhập kho 99% kế hoạch tương ứng 82,1 triệu bản;

- Sách giáo khoa các lớp 4, 8, 11 đã hoàn thành in và nhập kho 83% kế hoạch tương ứng 42,6 triệu bản.

Hiện sách giáo khoa các lớp đã được bán tại cửa hàng bán lẻ của các đơn vị thành viên nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và các đối tác phát hành tại địa phương trên toàn quốc.