Hiện nay trên địa bàn huyện Thanh Sơn đang lưu giữ, bảo tồn được hơn 300 chiếc chiêng, hơn 400 bộ quần áo trang phục dân tộc Mường, gần 100 nhà sàn truyền thống và nhiều đồ dùng lao động, sản xuất, sinh hoạt vẫn được bảo tồn trong các gia đình đồng bào dân tộc Mường. Huyện cũng chú trọng phát triển mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường. Việc làm này không chỉ góp phần xây dựng, phát triển đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh cho đồng bào các dân tộc vùng núi Thanh Sơn, mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế, xã hội của huyện ngày càng phát triển.

Võ Miếu là xã miền núi của huyện Thanh Sơn luôn đi đầu trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Mường. Thực hiện Ðề án kiểm kê, sưu tầm, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường của huyện, trong thời gian qua, xã đã tập trung quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc Mường; hình thành các sản phẩm du lịch, góp phần phát triển kinh tế qua hoạt động du lịch, đẩy mạnh phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới; đồng thời, triển khai các hoạt động sưu tầm, bảo quản theo quy trình nhằm bổ sung, bảo quản tốt các tài liệu, hiện vật quý hiếm là di sản văn hóa truyền thống điển hình của dân tộc Mường.

Phó Chủ tịch UBND xã Võ Miếu Nguyễn Trung Thạch cho biết, xã đã thành lập một câu lạc bộ cấp xã và 15 câu lạc bộ khu dân cư để giữ gìn bản sắc dân tộc Mường, trong đó tập trung gìn giữ các điệu hò vè, trang phục, các vật dụng sinh hoạt đời thường của người Mường. Hiện, xã còn lưu giữ được hơn 10 bộ chiêng cổ. Nhiều gia đình trong xã đã xây dựng được không gian trưng bày riêng về văn hóa Mường như gia đình ông Hà Văn Mai ở khu Bần 1 lưu giữ được gần 40 vật dụng sinh hoạt của người Mường; gia đình ông Hà Mạnh Hoạch ở khu Bành lưu giữ được gần 20 vật dụng sinh hoạt, trong đó, có nhiều dụng cụ có giá trị như mâm cổ, bát cổ, chiêng cổ …

Ðến nay, xã Võ Miếu đã huy động nguồn lực của toàn xã hội cùng tham gia gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc Mường trên địa bàn xã. Qua đó, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và ý thức bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa trở thành phong trào sâu rộng, thường xuyên trong đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân trong xã.

Tuy nhiên, việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nói chung và huyện Thanh Sơn nói riêng không phải đơn giản vì lớp trẻ ngày nay thường đi học, đi làm ăn xa, không có nhiều người dành thời gian để tìm hiểu các giá trị văn hóa truyền thống, không thường xuyên sử dụng tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình. Các hình thức diễn xướng được truyền từ đời nay sang đời khác qua hình thức truyền miệng, hướng dẫn trực tiếp, ít có các văn bản ghi lại cụ thể cho nên khó khăn trong việc truyền dạy. Vì vậy, để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể của đồng bào các dân tộc huyện Thanh Sơn, ngoài sự quan tâm, tạo điều kiện của chính quyền địa phương, cần đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá di sản, nâng cao nhận thức về các giá trị di sản văn hóa cho cộng đồng cư dân để người dân có ý thức chủ động trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.

Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Sơn Trần Ngọc Ðương chia sẻ, với mục đích nhằm bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị của di sản văn hóa Mường, huyện Thanh Sơn xây dựng "Ðề án kiểm kê, sưu tầm, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường giai đoạn 2017- 2025", phấn đấu 100% số xã, thị trấn có câu lạc bộ văn hóa dân tộc Mường, xây dựng nhà sàn truyền thống ở trung tâm xã phục vụ sinh hoạt cộng đồng; có từ 30% đến 50% số xã có nhà sàn, kiêm nhà trưng bày truyền thống tại trung tâm xã, 50% số khu dân cư có từ 50% đồng bào dân tộc Mường trở lên và các trường tiểu học, THCS, THPT thành lập được đội văn hóa trình diễn văn hóa dân tộc Mường; khôi phục trang phục dân tộc…

Huyện Thanh Sơn tiếp tục triển khai các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường như xây dựng phòng trưng bày truyền thống trưng bày, bảo quản các di sản văn hóa; tổ chức các chương trình liên hoan, hội thi, trò diễn dân gian, ngày hội văn hóa, thể thao các dân tộc thiểu số cấp xã, thị trấn; điều tra, khảo sát, thống kê và đánh giá thực tế, đầy đủ hơn các di sản văn hóa điển hình truyền thống của đồng bào dân tộc Mường, trong đó, chú trọng đến nhà sàn truyền thống, ngôn ngữ, các hoạt động diễn xướng dân gian, trang phục truyền thống, công cụ lao động sản suất. Qua đó, nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và ý thức bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa của toàn xã hội, các chủ thể di sản văn hóa và cộng đồng của đồng bào dân tộc Mường huyện Thanh Sơn.